Pengesat e Istikamesë

1. Dhënia pas epsheve. Nëse zemra jepet pas ndonjë gjëje, ajo quhet dhënie pas epsheve. Nga këtu kuptojmë se epsh nuk janë vetëm dëfrimet në gjëra të ndaluara (zinaja), jo, epsh (shehve) është emër i përgjithshëm për çdo gjë me të cilën mashtrohet (sprovohet) njeriu…
Njeriu e sheh të vërteten para vetes, qartas, por dhënia pas epsheve që e ka bërë rob e pengon atë. Zhveshja nga epshet është kusht për lirimin e zemrës nga robëria e epshit.
2. Shoqëria. Shumë të rinj, seriozisht, kanë menduar t’i kthehen rrugës së Allahut por shoqëria e keqe nuk i ka lënë…
3. Mos imagjinimi i rrezikut. Se çfarë rreziku ka zhveshja nga istikameja shumë njerëz nuk e dinë. Të shumtë janë ata që të thonë: Falem, agjëroj, jap zekat e lëmoshë, por harrojnë se kusht i pranimit është pikërisht istikameja. Selefi (gjeneratat e para) punonin por kishin frikë se a pranohen a jo ndërsa halefi (gjeneratat e vona) nuk punojnë dhe, për çudi, shpresojnë se veprat nuk iu refuzohen.
Muslimanët duhen të jenë të fortë në fe, të largohen prej mëkateve, të mëdha e të vogla, ngase mëkati që bëhet shpesh nuk quhet i vogël, edhe nëse është i tillë, sikur që mëkati i madh me pendim zhduket. Këto mëkate i sillen vërdallë njeriut dhe ndodhë që, Allahu na ruajt, fundin t’ia sjellin të keq. Sa njeriu bënte vepra të mira por për shkak të zhveshjes nga kjo veçori pati vdekje të keqe. Mu për këtë, përpjekjet e të parëve fokusoheshin në pastrimin shpirtëror dhe forcimin në fe. Një prej tyre kishte thënë: Nuk jam lodhur për diç siç jam lodhur për pastrimin e nijjetit tim.
Një tjetër kur kishte lexuar ajetin:


…kishte qarë deri në mëngjes.
4. Keqkuptimi i “mesatarisë”. Muslimanët janë dakorduar se ekstremiteti, me të dy polet e tij, (ekstremizëm në teprim të ndonjë gjëje, dhe ekstremizëm në pakësim të ndonjë gjëje), është i urryer dhe, apriori, i refuzuar, derisa për “mesatarinë”, zakonisht kanë vetëm fjale miradije. Jo rrallë dëgjon se “Mesataria është prej çështjeve më të mira”. Ummeti i Muhammedit, alejhi’s selam, janë të tillë, mesatar, me dëshmi kur’anore:


Dhe ashtu (siç ju udhëzuam në fenë islame) Ne u bëmë juve një pupull të drejtë (një mes të zgjedhur)...”. ([8])
Megjithatë, mesataria sikur është keqkuptuar. Çfarë është ajo? Mesatari, me domethënie fetare, është praktika (tradita) e Muhammedit, alejhi’s selam dhe shokëve të tij. Atij që i ishte ndaluar ekstremiteti ishte Pejgamberi, alejhi’s selam dhe atij që Allahu iu drejtua me mesatari ishte pikërisht Pejgamberi, alejhi’s selam. Bazuar në këtë, peshore e mesatarisë është vet jeta e tij dhe e shokëve të tij. Çka i shtohet kësaj është teprim e çka i pakësohet është pakësim (cungim).
5. Keqkuptimi i modelit. Ndodhë që ndonjë njeri të gjejë ndonjë gabim tek disa muslimanë të mirë, dhe me këtë rast, ai nuk duhet të largohet prej tyre, ngase i pastër nga mëkatet e gabimet ka qenë vetëm Muhammedi, alejhi’s selam. Ajo që njeriu me këtë rast duhet ta bëjë është që në shpirtin e tij të mbjell edukatën e komunikimit, marrëveshjes, mirëkuptimit dhe nga çdo njeri të vjelë vetëm të mirat e tij.
6. Trysnia e ambientit. Ndodhë që njeriu të jetojë në një mes të paedukuar fetarisht dhe vazhdimisht të jetë nën trysni të tyre. E tallin, përbuzin dhe nënçmojnë atë dhe fenë e tij. Me këtë rast njeriu duhet ta dije se ky është ligj i Allahut te krijesat e Tij. Pejgamberët, alejhimu’s selam, ishin përherë nën trysni të tilla. Edhe me ata talleshin popujt e tyre…
7. Dobësia për vendimmarrje. Sa e sa njeriu i flat vetes se do ta bëjë këtë e këtë, do të bëhet kështu e kështu, por, konkretisht, nuk ndërmerr asgjë. Kjo, krahas asaj që është rezultat i zhytjes në gjëra të parëndësishme, po kështu është edhe si pasojë e vullnetit, dëshirës dhe kurajës. Muslimani nuk duhet të jetë i tillë ngase “atë që e ndalon vepra nuk e shpejton gjenealogjia e tij”. D.t.th.: po nuk veprove mirë dhe mbete mbrapa në këtë aspekt, mos mendo se prejardhja jote familjare të shtyn tutje tek Allahu.
Si ta arrijmë Istikamenë?
1. Pendimi. Pendimi është zhveshja nga mëkatet dhe keqardhje për kryerjen e tyre. Ka thënë Allahu:


...Pendohuni të gjithë te All-llahu, o besimtarë, në mënyrë që të gjeni shpëtim”. ([9])
Muhammedi, alejhi’s selam ka thënë:
“Vërtet më vie në zemrën time mendimi dhe dëshira ashtu që çdo ditë nga njëqind herë i lutem All-llahut për falje”. ([10])
Ebu Hurejre transmeton: “E kam dëgjuar të Dërguarin e All-llahut s.a.v.s. duke thënë: “Për All-llahun, unë çdo ditë i drejtohem All-llahut për falje dhe për pendim më shumë se shtatëdhjetë herë”. ([11])
Zemra e muslimanit pastrohet me vepra të mira ndërsa ndytët me vepra të këqija, dhe mu për këtë, obligohet pendimi që muslimani të jetë i pastër dhe të forcohet në fe.
2. Vëzhgimi i Allahut. Muslimani duhet ta ketë nën vëzhgim të rreptë veten e tij përherë. Nuk mund të arrish Istikamenë po nuk ia pate frikën Allahut çdoherë. Sa bukur ka thënë poeti:
æÇÐÇ ãÇ ÎáæÊ ÇáÏåÑ íæãÇð ÝáÇ ÊÞá ÎáÜÜÜÜÜÜæÊ æáßä Þá Úáí ÑÞíÈ
æáÇ ÊÍÜÜÜÓÈä Çááå íÛÝá ÓÜÜÜÜÇÚÜÜÜÉ æáÇ Ãä ãÇ ÊÎÜÜÜÜÜÝí Úáíå íÛíÈ


3. Llogaria. Muslimani çdo ditë duhet ta llogarisë veten për veprat e bëra… Allahu ka thënë:


O ju që besuat, kini parasysh frikën ndaj All-llahut dhe le të shikojë njeriu se çka ka bërë për nesër...”. ([12])
4. Rezistenca dhe ballafaqimi. Muslimani duhet ta kuptojë se armiku i tij më i madh është nefsi (ndjenja shtytëse për në keq) dhe mu për këtë me kohë duhet t’i shpallë nefsit luftë. Ka thënë Allahu:


E ata, të cilët luftuan për hir Tonë, Ne me siguri do t'i orientojmë rrugës për te Ne, e nuk ka dyshim se All-llahu është në krahun e bëmirësve”. ([13])
Botëkuptime që duhen përmirësuar
¨ Istikameja ka nevojë për ripërtërije çdoherë.
¨ Njeriu sado pozitë të lartë të ketë arritur në Istikame ai prapë sprovohet; ligjet e Allahut për krijesa vlejnë edhe për të.
¨ Istikameja nuk është rrobë që vishet brenda çastit, jo, Istikameja është çështje që ka nevojë për mund, energji, durim dhe rezistencë.